Akademia Sztuki Wojennej w Rembertowie: Filar Polskiego Bezpieczeństwa
W dzisiejszym dynamicznym świecie, pełnym złożonych wyzwań geopolitycznych i technologicznych, rola instytucji kształcących elitę wojskową i cywilnych ekspertów ds. bezpieczeństwa staje się absolutnie kluczowa. W Polsce, bez wątpienia, taką placówką jest Akademia Sztuki Wojennej (ASzWoj) w Warszawie, usytuowana w historycznej dzielnicy Rembertów. To nie tylko uczelnia z bogatą przeszłością, ale przede wszystkim nowoczesne centrum myśli strategicznej, badań i kształcenia, które nieustannie adaptuje się do zmieniających się realiów globalnego bezpieczeństwa.
ASzWoj, powołana do życia w obecnym kształcie 1 października 2016 roku, jest spadkobierczynią szacownych tradycji Wojskowej Szkoły Aplikacyjnej oraz Wyższej Szkoły Wojennej. Stanowi filar polskiego systemu obronności, przygotowując kadry dowódcze, sztabowe oraz cywilnych specjalistów do efektywnego zarządzania bezpieczeństwem państwa. Artykuł ten ma za zadanie przyjrzeć się bliżej tej prestiżowej instytucji, ukazując jej historię, strukturę, ofertę edukacyjną oraz strategiczne znaczenie dla Polski i międzynarodowego środowiska bezpieczeństwa.
Akademia Sztuki Wojennej w Rembertowie: Filar Polskiego Bezpieczeństwa
Akademia Sztuki Wojennej w Rembertowie to publiczna uczelnia wojskowa, która odgrywa strategiczną rolę w kształtowaniu kadr niezbędnych dla obronności i bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Jej położenie w warszawskim Rembertowie, dzielnicy o silnych tradycjach wojskowych, jest symbolicznym potwierdzeniem głębokiego zakorzenienia uczelni w historii i teraźniejszości polskich Sił Zbrojnych. Misją ASzWoj jest nie tylko edukacja na najwyższym poziomie, ale także rozwijanie myśli strategicznej, prowadzenie zaawansowanych badań naukowych oraz wspieranie procesów decyzyjnych na najwyższych szczeblach władzy w obszarze bezpieczeństwa. Uczelnia oferuje szeroki wachlarz studiów, dostępnych zarówno dla żołnierzy zawodowych, jak i osób cywilnych, co stanowi o jej unikatowym charakterze. Studia te obejmują kluczowe dziedziny, takie jak bezpieczeństwo narodowe, zarządzanie kryzysowe, dowodzenie, logistyka, ale także prawo i administracja, co pozwala na kompleksowe przygotowanie ekspertów zdolnych sprostać wyzwaniom XXI wieku. Warto podkreślić, że ASzWoj nie tylko przekazuje wiedzę, ale także kształtuje postawy patriotyczne, etos służby i odpowiedzialności, które są fundamentem dla każdego, kto decyduje się związać swoją przyszłość z obronnością kraju.
Charakter publiczny uczelni gwarantuje wysoki poziom nauczania i dostępność dla szerokiej grupy kandydatów, spełniających rygorystyczne kryteria rekrutacyjne. Akademia Sztuki Wojennej aktywnie uczestniczy w międzynarodowej wymianie naukowej i wojskowej, współpracując z uczelniami partnerskimi z krajów NATO i Unii Europejskiej. Ta międzynarodowa perspektywa jest niezwykle ważna, ponieważ pozwala na integrację polskiej myśli wojskowej z najnowszymi trendami i doktrynami sojuszniczymi, a także na wymianę doświadczeń w zakresie zarządzania kryzysowego czy walki z zagrożeniami hybrydowymi. Absolwenci ASzWoj są cenionymi specjalistami, którzy z powodzeniem znajdują zatrudnienie nie tylko w Siłach Zbrojnych RP, ale także w administracji państwowej, służbach specjalnych, instytucjach międzynarodowych oraz w sektorze prywatnym, gdzie wiedza z zakresu bezpieczeństwa jest coraz bardziej pożądana. Można śmiało powiedzieć, że Akademia Sztuki Wojennej w Rembertowie to kuźnia kadr, bez której sprawne funkcjonowanie systemu bezpieczeństwa narodowego byłoby niemożliwe.
Dziedzictwo i Ewolucja: Korzenie Polskiej Myśli Wojskowej
Historia Akademii Sztuki Wojennej to opowieść o ciągłości i adaptacji polskiej myśli wojskowej do zmieniających się realiów geopolitycznych. Choć obecna nazwa i struktura funkcjonują od 2016 roku, korzenie uczelni sięgają głęboko w XIX wiek, co czyni ją jedną z najstarszych i najbardziej doświadczonych placówek tego typu w Europie Środkowej. Kluczowe etapy tej ewolucji to:
- Wojskowa Szkoła Aplikacyjna (1820–1831): To tu, w okresie poprzedzającym Powstanie Listopadowe, kształcono oficerów, którzy mieli stać się elitą armii Królestwa Polskiego. Szkoła ta, choć krótko działająca, położyła podwaliny pod systemowe kształcenie kadry dowódczej, opierając się na francuskich wzorcach strategicznych i taktycznych. Jej absolwenci odegrali kluczową rolę w zrywie niepodległościowym, dowodząc oddziałami polskimi w walce z zaborcą. To właśnie wtedy zaczęto kłaść nacisk na połączenie teorii wojskowej z praktycznym zastosowaniem na polu bitwy, co pozostało fundamentalną zasadą kształcenia przez kolejne dekady.
- Wyższa Szkoła Wojenna (1919–1946): Po odzyskaniu niepodległości, wraz z odbudową państwowości i armii, powstała Wyższa Szkoła Wojenna, kontynuując i rozwijając tradycje poprzedniczki. Była to kuźnia kadr dla odrodzonego Wojska Polskiego, przygotowująca oficerów dowództw na najwyższych szczeblach. W jej murach kształcili się wybitni dowódcy i teoretycy wojskowości, m.in. marszałek Józef Piłsudski, który był Honorowym Protektorem Szkoły. W okresie międzywojennym WSWoj była uznawana za jedną z najlepszych akademii wojskowych w Europie, a jej programy nauczania, uwzględniające doświadczenia I wojny światowej oraz rozwijające się koncepcje wojny manewrowej, stanowiły awangardę ówczesnej myśli wojskowej. W czasie II wojny światowej, mimo zniszczeń, jej absolwenci walczyli na wszystkich frontach, dowodząc polskimi jednostkami w kampanii wrześniowej, pod Monte Cassino czy w bitwie o Anglię.
Akademia Sztuki Wojennej (ASzWoj) w swojej obecnej formie nie tylko pielęgnuje to bogate dziedzictwo, ale także dynamicznie je rozwija, integrując historyczne doświadczenia z najnowszymi technologiami i metodami analizy strategicznej. Jest to niezwykle istotne w kontekście współczesnych zagrożeń, które często mają charakter hybrydowy i wymagają elastycznego podejścia. Misją ASzWoj jest nie tylko kształcenie przyszłych dowódców i ekspertów, ale także prowadzenie innowacyjnych badań dla Sił Zbrojnych RP, co pozwala na bieżące dostosowywanie się do dynamicznego środowiska bezpieczeństwa. To harmonijne połączenie szacunku dla przeszłości z odważnym patrzeniem w przyszłość sprawia, że Akademia Sztuki Wojennej jest uznawanym ośrodkiem akademickim i badawczym, mającym kluczowy wpływ na kształtowanie polskiej polityki obronnej.
Serce Uczelni: Kampus Rembertowski i Jego Potencjał
Usytuowanie Akademii Sztuki Wojennej w Rembertowie to więcej niż tylko adres – to symbol i strategiczna zaleta. Rozległy kampus, zajmujący około 60 hektarów, stanowi samowystarczalne miasteczko akademickie, które w unikalny sposób łączy historyczną atmosferę z najnowocześniejszą infrastrukturą. Otoczenie zieleni, w tym lasy i tereny rekreacyjne, sprzyja nie tylko nauce, ale także regeneracji i aktywności fizycznej, co jest niezwykle ważne w procesie kształcenia przyszłych liderów wojskowych i cywilnych. Kampus ASzWoj to znacznie więcej niż tylko budynki – to kompleksowy ekosystem wspierający rozwój akademicki, fizyczny i społeczny studentów.
Infrastruktura akademicka obejmuje szereg nowoczesnych obiektów, które spełniają najwyższe standardy edukacyjne i badawcze. Do najważniejszych należą:
- Domy Studenckie i Hotele Akademickie: Zapewniają komfortowe warunki zakwaterowania dla studentów i doktorantów, sprzyjając tworzeniu wspólnoty akademickiej i wymianie doświadczeń poza salami wykładowymi. Jest to szczególnie ważne dla żołnierzy, którzy często przenoszą się z odległych garnizonów, ale także dla cywilnych studentów, którzy cenią sobie wygodę i bliskość uczelni.
- Biblioteka Akademicka: Stanowi centrum wiedzy i badań, gromadząc imponującą kolekcję książek, czasopism, publikacji cyfrowych i baz danych z zakresu nauk wojskowych, bezpieczeństwa, zarządzania, prawa i historii. Jest to niezbędne narzędzie dla każdego studenta i pracownika naukowego, umożliwiające dostęp do aktualnych źródeł i wspierające prowadzenie zaawansowanych badań. Biblioteka aktywnie inwestuje w zasoby cyfrowe, zapewniając dostęp do prestiżowych międzynarodowych baz naukowych.
- Infrastruktura Sportowa: Zdrowie i sprawność fizyczna to kluczowe elementy w kształceniu kadr dla bezpieczeństwa. Kampus oferuje nowoczesny basen, wielofunkcyjne hale sportowe, siłownie oraz tereny do ćwiczeń na świeżym powietrzu. Regularne zajęcia sportowe, sekcje i uczelniane ligi pozwalają studentom rozwijać kondycję, umiejętności pracy zespołowej i ducha rywalizacji. ASzWoj regularnie uczestniczy w międzyuczelnianych zawodach sportowych, często odnosząc sukcesy.
- Budynki Dydaktyczne i Administracyjne: Wyposażone w nowoczesne sale wykładowe, laboratoria komputerowe, sale do symulacji i specjalistyczne pracownie, które umożliwiają prowadzenie zajęć z wykorzystaniem najnowszych technologii. Biura obsługi studentów, dziekanaty i rektorat zapewniają sprawne funkcjonowanie uczelni i wsparcie dla całej społeczności akademickiej.
- Centra Badawczo-Rozwojowe: Takie jak Centrum Symulacji i Komputerowych Gier Wojennych czy Centrum Szkolenia Obrony przed Bronią Masowego Rażenia, które stanowią awangardę w rozwoju myśli i technologii wojskowych. Omówimy je szerzej w kolejnych sekcjach, ale już tu warto podkreślić, że ich obecność na kampusie świadczy o integralnym połączeniu dydaktyki z praktycznymi zastosowaniami.
Ponadto, kampus w Rembertowie oferuje unikalne możliwości prowadzenia szkoleń poligonowych i ćwiczeń terenowych, co jest nieocenione w kształceniu oficerów. Bliskość stołecznych ośrodków decyzyjnych oraz innych instytucji wojskowych i rządowych zapewnia Akademii doskonały dostęp do ekspertów, zasobów i możliwości współpracy. Rembertów, będąc historycznym miejscem stacjonowania jednostek wojskowych, tworzy specyficzną atmosferę, która sprzyja koncentracji na misji i wartościach związanych z obronnością kraju. To wszystko sprawia, że kampus ASzWoj jest nie tylko miejscem nauki, ale prawdziwym centrum rozwoju osobistego i zawodowego dla tych, którzy poświęcają się służbie Ojczyźnie.
Filary Kształcenia: Wydziały i Kierunki Studiów
Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie buduje swoją ofertę edukacyjną na solidnych fundamentach czterech wydziałów, które stanowią kręgosłup naukowo-dydaktyczny uczelni. Każdy z nich specjalizuje się w odrębnych, lecz wzajemnie uzupełniających się obszarach, zapewniając kompleksowe podejście do zagadnień bezpieczeństwa i obronności. To właśnie zróżnicowanie kierunków i specjalizacji stanowi o wyjątkowości ASzWoj, umożliwiając kształcenie zarówno wysoce wyspecjalizowanych ekspertów, jak i szeroko wykształconych liderów.
Główne wydziały i ich profil:
- Wydział Bezpieczeństwa Narodowego: Jest to jeden z najbardziej strategicznych wydziałów, skupiający się na multidyscyplinarnym podejściu do bezpieczeństwa państwa i społeczeństwa. Kształci przyszłych analityków, strategów i decydentów, którzy będą odpowiedzialni za identyfikowanie, analizowanie i reagowanie na szerokie spektrum zagrożeń – od militarnych, przez cybernetyczne, ekonomiczne, energetyczne, aż po społeczne i ekologiczne. Studenci uczą się tworzenia polityk bezpieczeństwa, zarządzania kryzysowego w skali makro oraz międzynarodowych stosunków bezpieczeństwa. Absolwenci tego wydziału to często pracownicy ministerstw, służb specjalnych, instytucji rządowych, ale także eksperci w organizacjach międzynarodowych czy analitycy w think tankach. Kierunki takie jak „Bezpieczeństwo narodowe” czy „Bezpieczeństwo wewnętrzne” przygotowują do pracy w dynamicznym i zmieniającym się środowisku.
- Wydział Zarządzania i Dowodzenia: Ten wydział koncentruje się na kształceniu liderów z umiejętnościami zarządzania i dowodzenia w środowisku wojskowym i cywilnym. Programy są projektowane tak, aby rozwijać zdolności strategicznego myślenia, planowania operacyjnego, logistyki wojskowej i cywilnej, a także efektywnego zarządzania zasobami ludzkimi i materialnymi w sytuacjach normalnych i kryzysowych. Studenci zdobywają wiedzę z zakresu zarządzania projektami, psychologii dowodzenia, komunikacji strategicznej i analizy systemowej. Kierunki takie jak „Zarządzanie i dowodzenie”, „Logistyka” czy „Lotnictwo” (w kontekście zarządzania lotnictwem wojskowym i cywilnym) przygotowują do kluczowych ról w dowództwach, sztabach, ale także w dużych organizacjach cywilnych, gdzie cenione są umiejętności zarządzania złożonymi systemami.
- Wydział Wojskowy: To serce kształcenia wojskowego w ASzWoj, dedykowane przede wszystkim żołnierzom zawodowym oraz kandydatom na oficerów. Skupia się na edukacji w zakresie sztuki wojennej, taktyki, strategii, historii wojskowości, technik operacyjnych oraz wykorzystania nowoczesnych technologii w działaniach bojowych. Programy nauczania są ściśle powiązane z wymogami Sił Zbrojnych RP i standardami NATO, zapewniając przygotowanie do pełnienia funkcji dowódczych i sztabowych na różnych szczeblach. Kadra dydaktyczna to często doświadczeni oficerowie z praktyką w kraju i na misjach zagranicznych. Absolwenci tego wydziału stają się dowódcami, oficerami sztabowymi, specjalistami w poszczególnych rodzajach wojsk, odgrywającymi kluczową rolę w obronie państwa.
- Wydział Prawa i Administracji: Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się odległy od typowo wojskowych zagadnień, ten wydział jest niezmiernie ważny dla kompletnego ujęcia kwestii bezpieczeństwa. Kształci specjalistów z zakresu prawa wojskowego, międzynarodowego prawa humanitarnego, prawa administracyjnego, finansowego oraz cywilnego, z uwzględnieniem specyfiki funkcjonowania Sił Zbrojnych i administracji publicznej. Absolwenci są przygotowani do pracy w wojskowych służbach prawnych, prokuraturze wojskowej, sądownictwie, a także w administracji publicznej i organizacjach międzynarodowych, gdzie wymagana jest wiedza prawna w kontekście bezpieczeństwa. Kierunki takie jak „Prawo” czy „Administracja” z unikalnymi specjalizacjami dostosowanymi do potrzeb sektora obronnego, są kluczowe dla zapewnienia legalności działań wojskowych i zgodności z normami międzynarodowymi.
Akademia oferuje studia I stopnia (licencjackie i inżynierskie, trwające 3 lata), II stopnia (magisterskie, trwające 2 lata), studia podyplomowe oraz Szkołę Doktorską. Studia I i II stopnia kładą nacisk na integrację teorii z praktyką, rozwijanie umiejętności analitycznych, decyzyjnych i komunikacyjnych. Studia podyplomowe (takie jak „Zarządzanie bezpieczeństwem”, „Logistyka wojskowa”, „Cyberbezpieczeństwo”) pozwalają na pogłębianie specjalistycznej wiedzy w szybko zmieniających się obszarach, odpowiadając na bieżące zapotrzebowanie rynku pracy i Sił Zbrojnych. Szkoła Doktorska, z programami w naukach o bezpieczeństwie, naukach o obronności i naukach o zarządzaniu, umożliwia prowadzenie zaawansowanych badań, które często mają bezpośredni wpływ na rozwój polskiej myśli wojskowej i strategii obronnych. ASzWoj nieustannie aktualizuje swoje programy, reagując na dynamiczne zmiany globalne i nowe wyzwania, co zapewnia jej absolwentom pozycję cenionych ekspertów w wielu sektorach gospodarki i obronności.
Praktyka i Innowacja: Centra Symulacji i Badania w ASzWoj
Kluczową rolę w przygotowaniu przyszłych liderów i ekspertów do realnych wyzwań na współczesnym polu walki odgrywają w ASzWoj zaawansowane jednostki badawczo-dydaktyczne, które w unikalny sposób łączą teorię z praktyką. Są to laboratoria innowacji, gdzie studenci i naukowcy mogą testować strategie, rozwijać umiejętności i analizować scenariusze bez ryzyka realnych konsekwencji. Dwa szczególnie ważne centra to Centrum Symulacji i Komputerowych Gier Wojennych oraz Centrum Szkolenia Obrony przed Bronią Masowego Rażenia.
Centrum Symulacji i Komputerowych Gier Wojennych (CSiKGW)
To prawdziwa awangarda w edukacji wojskowej. Wykorzystując najnowocześniejsze technologie symulacyjne, CSiKGW oferuje studentom i kadrze dowódczej możliwość uczestniczenia w wysoce realistycznych scenariuszach operacji bojowych. Nie są to zwykłe gry komputerowe, lecz zaawansowane systemy modelujące złożone środowiska operacyjne, które uwzględniają takie czynniki jak:
- Dynamika pola walki: Zmienność sytuacji taktycznej, wpływ sił przeciwnika, warunki terenowe i pogodowe.
- Zasoby i logistyka: Zarządzanie amunicją, paliwem, sprzętem, ewakuacją medyczną, co wymaga precyzyjnego planowania i szybkiej adaptacji.
- Wielowymiarowość operacji: Symulacje obejmują działania lądowe, powietrzne, morskie, cybernetyczne i informacyjne, ucząc koordynacji pomiędzy różnymi rodzajami sił zbrojnych.
- Aspekty psychologiczne i decyzyjne: Studenci w rolach dowódców muszą podejmować decyzje pod presją czasu i informacji, analizować ryzyko i oceniać skutki swoich działań.
Dzięki temu centrum, studenci nie tylko poznają teorię, ale przede wszystkim rozwijają kluczowe umiejętności praktyczne, takie jak analityczne myślenie, kreatywne rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji w warunkach niepewności, a także efektywna komunikacja i praca zespołowa. Jest to nieocenione narzędzie do szkolenia sztabów, dowódców pododdziałów, a także do testowania nowych doktryn i strategii. Co więcej, CSiKGW służy również jako platforma do badań naukowych nad optymalizacją procesów dowodzenia i wykorzystaniem technologii wojennych, często we współpracy z krajowymi i międzynarodowymi partnerami wojskowymi i przemysłowymi.
Centrum Szkolenia Obrony przed Bronią Masowego Rażenia (CSOpBMR)
W obliczu współczesnych zagrożeń, w tym terroryzmu i możliwości użycia broni masowego rażenia (BMR), rola CSOpBMR w ASzWoj jest nie do przecenienia. Centrum specjalizuje się w przygotowaniu studentów i profesjonalistów z sektora obronnego do przeciwdziałania zagrożeniom chemicznym, biologicznym, radiologicznym i nuklearnym (CBRN). Programy szkoleniowe łączą głęboką wiedzę teoretyczną z intensywnymi ćwiczeniami praktycznymi:
- Rozpoznawanie zagrożeń: Uczestnicy uczą się identyfikować rodzaje BMR, oceniać ich zasięg i potencjalne skutki, a także rozpoznawać sygnały ostrzegawcze.
- Zarządzanie ryzykiem i incydentami: Szkolenia obejmują planowanie działań zapobiegawczych, procedury reagowania na incydenty CBRN, ewakuację ludności, dekontaminację oraz udzielanie pierwszej pomocy w warunkach zagrożenia.
- Wdrażanie procedur bezpieczeństwa: Kursanci zdobywają wiedzę na temat ochrony osobistej i zbiorowej, użycia specjalistycznego sprzętu oraz koordynacji działań z innymi służbami ratowniczymi i wojskowymi.
Dzięki nowoczesnym technikom nauczania, w tym symulacjom komputerowym i realistycznym scenariuszom terenowym (z użyciem bezpiecznych substytutów), uczestnicy zdobywają praktyczne umiejętności niezbędne do skutecznego działania w sytuacjach kryzysowych. Współpraca z innymi placówkami badawczymi oraz jednostkami wojskowymi, takimi jak Pułk Chemiczny, pozwala na stałe doskonalenie programów i dostosowanie ich do najnowszych standardów międzynarodowych. Absolwenci szkoleń w CSOpBMR są w stanie sprawnie działać w nagłych sytuacjach, minimalizując zagrożenie dla ludności cywilnej i żołnierzy, co czyni to centrum niezwykle cennym elementem systemu obronności kraju.
Droga do ASzWoj: Rekrutacja i Praktyczne Porady dla Kandydatów
Decyzja o podjęciu studiów na Akademii Sztuki Wojennej w Warszawie to wybór ścieżki zawodowej o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa kraju. Proces rekrutacji, choć wymagający, jest transparentny i dobrze zorganizowany, a jego celem jest wyłonienie najbardziej zmotywowanych i zdolnych kandydatów. Obecna data to 1 września 2025 roku, więc patrzymy już na rekrutację na rok akademicki 2026/2027.
Terminy i Zasady Rekrutacji na rok 2026/2027 (przykładowo):
Tradycyjnie, rekrutacja na studia I stopnia (licencjackie i inżynierskie) oraz jednolite magisterskie (o ile takie zostaną ponownie uruchomione) rozpoczyna się w maju i trwa do lipca. Zgłoszenia przyjmowane są online za pośrednictwem systemu rekrutacyjnego dostępnego na stronie internetowej uczelni. W roku 2026/2027 spodziewane terminy to:
- Maj – lipiec 2026: Elektroniczna rejestracja kandydatów w systemie Internetowej Rejestracji Kandydatów (IRK).
- Lipiec 2026: Ogłoszenie listy kandydatów zakwalifikowanych do dalszego etapu lub przyjętych (w zależności od kierunku).
- Koniec lipca / początek sierpnia 2026: Termin dostarczenia kompletu dokumentów przez osoby zakwalifikowane.
- Sierpień 2026: Ogłoszenie ostatecznych list przyjętych i uruchomienie ewentualnej rekrutacji uzupełniającej.
Studia podyplomowe i doktoranckie mają zazwyczaj osobne terminy rekrutacji, często rozłożone na kilka tur w ciągu roku.
Kluczowe Elementy Procesu Rekrutacji:
- Przeliczniki Punktowe i Wymagane Przedmioty Maturalne: Każdy kierunek studiów ma jasno określone, jakie przedmioty maturalne są brane pod uwagę i z jaką wagą. Na kierunkach związanych z bezpieczeństwem czy zarządzaniem często liczą się wyniki z języka polskiego, języka obcego, matematyki, historii, WOS-u czy geografii. W przypadku kierunków inżynierskich, matematyka i fizyka odgrywają kluczową rolę. Kandydat powinien dokładnie sprawdzić wymagania dla wybranego przez siebie kierunku.
- Limity Miejsc: Akademia, jako uczelnia publiczna, dysponuje określoną liczbą miejsc na poszczególnych kierunkach. Konkurencja bywa duża, dlatego uzyskanie jak najlepszych wyników maturalnych jest kluczowe.
-
Wymagane Dokumenty:
- Świadectwo dojrzałości (maturalne)
- Dowód osobisty (do wglądu)
- Inne dokumenty specyficzne dla danego kierunku (np. zaświadczenia lekarskie dla kierunków wojskowych, certyfikaty językowe, itp.)
- Dodatkowe Kryteria dla Żołnierzy Zawodowych: W przypadku ż